Browsing: Uncategorized

Culicidae ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သိပါသလား . . . ? ခြင် (Mosquito) လို့ အားလုံးရင်းနှီးထားကြပြီးဖြစ်တဲ့ ဒီ အင်းဆက်မျိုးစိတ်ကိုတော့ သိပ္ပံအခေါ်အဝေါ်မှာ ကော်လစ်စစ်ဒေး (Culicidae) ဆိုပြီး သတ်မှတ်သုံးနှုန်းပါတယ်။ ကော်လစ်စစ်ဒေးတွေကို…

သဘာဝတရားကြီးကို သဘာဝဖြစ်စဉ်တွေက မွမ်းမံဖန်တီးသလို သမိုင်းက အတိတ်မှတ်တမ်းတွေကိုတော့ လူသားတွေဟာ စစ်ပွဲတွေနဲ့ ပြုပြင်ပုံသွင်းခဲ့ကြပါတယ်။ အတိတ်ဆိုတဲ့ သမိုင်းစာမျက်နှာတွေကို လှန်လှောကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ပစ်ခတ်သံ၊ ပြေးလွှာသံ၊ အော်ဟစ်သံတွေနဲ့ ရေးဖွဲ့ထားတဲ့ စစ်ကဗျာတွေကို မလွဲမသွေ တွေ့ရမှာပါ။ လူ့အဖွဲ့အစည်း စပြီး…

Epigenetics ဆိုတာ မျိုးရိုးဗီဇ DNA မှာ ပြောင်းလဲမှု မရှိဘဲ အပြင်ပိုင်း လွှမ်းမိုးမှုတွေကြောင့် ဗီဇသတ္တိကြွမှုပုံစံ ပြောင်းလဲသွားရတာကို လေ့လာတဲ့ ဘာသာရပ် ဖြစ်ပါတယ်။  ဇီဝပြင်ပသက်‌ရောက်မှုဗေဒ (Epigenetics) Epigenetics ဘာသာရပ်ကို မြင်သာအောင် ပြောရရင်…

အကြောင်းတိုက်ဆိုင်လို့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ စိတ်ပါဝင်စားလို့ပဲဖြစ်ဖြစ် ဒြပ်မဲ့ပန်းချီပြပွဲတွေဆီ ရောက်တဲ့အခါ ပန်းချီကားတစ်ချပ်ရှေ့မှာ ရပ်ကြည့်ပြီး အနုပညာဇိမ် အပြည့်အဝ ခံစားဖူးပါသလား . . . ? ပါဝင်တဲ့ အရောင်အသွေးအနုအရင့်၊ အလင်းအမှောင်သဘော၊ မျက်နှာပြင်အထည်သားအနုအကြမ်း၊ မျဥ်းကွေးမျဥ်းဖြောင့်၊ အစက်အပြောက် စတာတွေကို…

ရေအေးသည် “ဘွန်ဇိုင်း” ဝတ္ထုကို (၂၀၁၆) ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလထုတ် ရွှေအမြုတေမဂ္ဂဇင်းတွင် ရေးသားခဲ့သည်။ ဤဝတ္ထုတွင် ဘွန်ဇိုင်းပင်တစ်ပင် ဖြစ်လာပုံကို သစ်စေ့ငယ်ဘဝမှ စတင်၍ သစ်ပင်လား မြောက်သည်အထိ တစ်ဆင့်ချင်း ရေးသားထားသည်။ သစ်စေ့ငယ်သည် မြေပြင်ထဲသို့ ထိုးနှစ်ကာ…

အလင်းဆိုတာက အလွန်ဆန်းကြယ်တဲ့ အရာတစ်ခုပါ။ အလင်းဆိုတာ ဘာမှန်း အသေအချာ မသိခင်တည်းကစလို့ လူသားတွေဟာ အလင်းကို စတင်ပြီး အသုံးပြု လာခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီလိုအသုံးပြုရာမှာ အလင်းရဲ့ အဓိကဂုဏ်နှစ်ခုကို အသုံးချပါတယ်။ ဒီနှစ်ခုကတော့ အလင်းပြန့်ခြင်းနဲ့ အလင်းယိုင်ခြင်းပါ။ အလင်းဆိုတာ…

နျူတန်ရဲ့ ဥပဒေသတွေ ဆိုတာ လောကထဲက ရွေ့လျားမှုတိုင်းနီးပါးကို ရှင်းပြနိုင်တယ်ဆိုပြီး နာမည်ကြီးကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မကြာသေးခင်က ပြုလုပ်ထားတဲ့ လေ့လာမှုအသစ်တွေ အရတော့ ကြိုးပုံစံအမြီးနဲ့ စေးပျစ်တဲ့အရည်တွေထဲ ကူးခတ်နေကြတဲ့ “သုက်ကောင်”တွေဟာ နျူတန်ရဲ့ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေသ သုံးရပ်ထဲက…

ငလျင် ဘာကြောင့်လှုပ်။ ကျွန်တော်တို့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်အမျိုးမျိုး ရှိကြပါတယ်။ တချို့က ဘာမှမဖြစ်နိုင်ပေမဲ့ တချို့ကတော့ အိုးအိမ်ပျက်စီးမှုတွေအထိ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ တချို့က ခန့်မှန်းလို့ရနိုင်သလို တချို့ကလဲ ခန့်မှန်းဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။ ခန့်မှန်းဖို့ခက်ပြီး အိုးအိမ်ပျက်စီးမှုတွေထိ ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေထဲမှာမှ…

U.S. Geological Survey (USGS) အရ ရေလိပ်တွေ၊ ဆယ်လ်မွန်တွေလို ရေနေသတ္တဝါတွေဟာ ကမ္ဘာ့သံလိုက်စက်ကွင်းကို အာရုံခံနိုင်စွမ်းရှိပြီး သူတို့သွားမဲ့ လမ်းကြောင်းကို ရှာဖွေဖို့အတွက် အသုံးပြုကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ရေနေသတ္တဝါတွေအပြင် မိုလက်စ်မျိုးပေါင်းစုထဲက သတ္တဝါတွေ၊ အာသရိုပေါ့ထ်တွေ၊ ကျောရိုးရှိသတ္တဝါတချို့၊…

――――――― အကယ်၍ သမိုင်းမှတ်တမ်းတွေသာ မတူပြောင်းလဲသွားမယ်ဆိုရင် နေ့စဉ်လူမှုဘဝအပေါ် ကြီးမားတဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ရှိမှာလား။ အောင်နိုင်သူတွေသာ သမိုင်းရေးထိုးနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးရဲ့ နောက်မှာ အောင်နိုင်သူ မတူကွဲပြားခဲ့ရင်ရောဆိုတဲ့ မေးခွန်းကလဲ ယှဉ်တွဲနေပါတယ်။ ဒါဆိုရင် လူ့သမိုင်းရဲ့ အကျည်းတန်ဆုံး စစ်ပွဲဖြစ်တဲ့…

နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်နေ့မှာ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက သဘာ၀ပတ်၀န်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး လှုပ်ရှားသူတွေ၊ သဘာ၀တရားကြီးကိုချစ်မြတ်နိုးကြတဲ့သူတွေ စုပေါင်းပြီးတော့ ကမ္ဘာ့ဝေလငါးနဲ့ လင်းပိုင်နေ့ကို ကျင်းပလေ့ရှိကြပါတယ်။ ဒီနေ့မှာဆိုရင် ရေနေသတ္တဝါတွေ အကြောင်းအသိပညာပေးခြင်းတွေနဲ့အတူ သမုဒ္ဒရာကြီးကျန်းမာစေဖို့၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းဖို့ရာအတွက် အသိပညာပေးတဲ့လုပ်ငန်းတွေလည်း လုပ်ဆောင်ကြပါတယ်။ ဒါတွေအပြင်ကိုမှ…

ပါလ်ဆာဖျူရှင်အမည်ရ ယူကေအခြေစိုက် အာကာသကုမ္ပဏီဟာ နျူကလီးယား ဖျူရှင် (fusion) စနစ်ကိုအသုံးပြုထားတဲ့ ဒုံးပျံအင်ဂျင်တစ်ခု တည်ဆောက်နေပြီး အဲ့ဒီအင်ဂျင်ဟာ နေရဲ့အပူချိန်ထက် ကျော်လွန်ခံနိုင်ရည်ရှိမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဖျူရှင်စွမ်းအင်သုံး ဒုံးပျံအင်ဂျင်ဖြစ်လာနိုင်ပြီး အဲ့ဒီအင်ဂျင်သုံး ဒုံးပျံဟာ တစ်နာရီကို မိုင်ငါးသိန်းကျော်တဲ့…

ကမ္ဘာ့ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ ဒီလှုပ်ရှားမှုတွေရဲ့ နာမည်ကြီး‌ဆောင်ပုဒ်ဖြစ်တဲ့ “တစ်ခုတည်းသော မြေကမ္ဘာ” ခေါင်းစဉ်နဲ့ short documentary ပုံစံလေး Fact Hub အဖွဲ့သားတွေ ဖန်တီးဖြစ်ပါတယ်။ “တစ်ခုတည်းသော မြေကမ္ဘာ” (Only One Earth)…

ကျွန်မတို့အားလုံး မူကြိုအရွယ်ကစလို့ အထက်တန်းပြီးတဲ့အထိ၊ အချို့လည်း တက္ကသိုလ်ပြီးတဲ့အထိ မြန်မာစာကို သင်ရိုးမှာ ဘာသာရပ်တစ်ခုအနေနဲ့ သင်ခဲ့ကြဖူးမှာပါ။ ဒါဖြင့် ဒီမြေမှာမွေး၊ ဒီမြေမှာကြီးပြီး ဒီဘာသာစကားနဲ့ရင်းနှီးနေသူတွေအဖို့ ဒီဘာသာစကားကြီးကို ဘာကြောင့်အရေးတယူလုပ်သင်နေရသလဲဆိုပြီး မကျေမနပ်ခံစားချက်မျိုး၊ မလိုအပ်ဘူးလို့ထင်ရတဲ့ ခံစားချက်မျိုးတွေလည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်ခဲ့ကြဖူးပါလိမ့်မယ်။ ယနေ့ခေတ်ချာတိတ်များစကားအရဆိုရင်…

လွန်ခဲ့တဲ့ ၃၇ ခုနှစ် .. ၁၉၈၆ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့မှာ သမိုင်းမှာအဆိုးရွားဆုံးနဲ့ အကြီးမားဆုံး နျူကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖို ပေါက်ကွဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးတော့ အဲ့ဒီဖြစ်ရပ်ကို နျူကလီးယား ကပ်ဘေးလို့တောင် တင်စားခေါ်ဝေါ်ရလောက်တဲ့ အထိ ပြင်းထန်ခဲ့ပါတယ်။…

ထာဝရ အသက်ရှင်ခြင်းဆိုတဲ့အရာကို ပုံပြင်တွေ ဝတ္ထုတွေ နဲ့ ဒဏ္ဍာရီတွေထဲမှာသာ ကြားဖူးပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ ကမ္ဘာပေါ်က လူတစ်ယောက်ကတော့ အသက်ရှည်ခြင်း၊ အနာကင်းခြင်း၊ အဆင်းလှခြင်း ဆိုတဲ့ အရာသုံးခုကို ထာဝရရှိဖို့ကြိုးစားနေပါတယ်။ သူ့ရဲ့နာမည်ကတော့ ဘရိုင်ရန် ဂျွန်ဆန် (Bryan…